“Những nghiên cứu này cho tôi cảm giác rằng phải có một sự gia tăng thật sự trong số các trẻ em bị mắc bệnh”, ông Tom Insel, giám đốc Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia tại Rockville, Maryland nói.
Các nghiên cứu này là công việc của nhà xã hội học Peter Bearman và các đồng nghiệp tại Đại học Columbia ở New York . Họ đã dành ba năm để cố gắng tìm kiếm các nguyên nhân của tỷ lệ tăng chứng tự kỷ gấp khoảng bảy lần được thấy ở nhiều quốc gia đã phát triển trong hơn 20 năm qua. Họ đã xác định được ba yếu tố đang làm tăng tỷ lệ tự kỷ.
1. Chẩn đoán chính xác hơn
Sự thay đổi chẩn đoán là ảnh hưởng quan trọng nhất. Sau năm 1987, định nghĩa của chứng tự kỷ được sử dụng tại California được mở rộng ra nhiều lần. Bearman và đồng nghiệp của ông – Marissa King đã kiểm tra hồ sơ y tế của khoảng 7.000 trẻ em ở California mắc bệnh tự kỷ và phát hiện ra rằng một trong mười trẻ ban đầu được chẩn đoán là chậm phát triển tâm thần. Suy rộng ra toàn thể một bang, họ ước tính sự thay đổi trong chẩn đoán này tạo ra thêm gần 5.000 trường hợp tự kỷ từ năm 1993 đến năm 2005, tương đương 26% của sự gia tăng đã được ghi nhận trong giai đoạn đó.
2. Nhận thức được nâng cao hơn
Ảnh hưởng xã hội chiếm một phần lớn của sự gia tăng tổng thể. Cha mẹ phải có ý thức về các rối loạn hơn trước, và như vậy nếu con em họ có những thể nhẹ của tự kỷ thì có nhiều khả năng được chẩn đoán đúng.
Bearman và đồng nghiệp Liu đã định lượng được kết quả này. Đầu tiên họ giả địnhnhư thế nào thì cơ hội chẩn đoán một đứa trẻ bị tự kỷ tăng lên, nếu đứa trẻ đó sống gần với một đứa trẻ đã được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ. Tiếp theo, họ vẽ các địa chỉ của trẻ em, có và không có chứng tự kỷ ở California để tính số trẻ em đã lớn lên gần một đứa trẻ được chẩn đoán tự kỷ với cùng điều kiện. Sau đó họ có thể tính toán từng phần các trường hợp gia tăng như là kết quả của sự tương tác xã hội. Họ đưa con số này ở mức 16 %.
3. Cha mẹ nhiều tuổi hơn
Những đóng góp cuối cùng để làm gia tăng chẩn đoán xuất phát từ nhân khẩu học. Các cặp vợ chồng ở California đang có tuổi sinh con muộn hơn, cũng như nhiều vùng còn lại của Bắc Mỹ và châu Âu. Điều đó đã đẩy mạnh tỷ lệ tự kỷ, bởi vì chứng tự kỷ được kích hoạt bởi những đột biến di truyền mà cha mẹ lớn tuổi có nhiều khả năng truyền lại cho con cái của họ.
Bearman và King đã tính toán rằng các bậc cha mẹ lớn tuổi chịu trách nhiệm cho 11% các trường hợp tự kỷ gia tăng.
Những chuyên gia về tự kỷ cho rằng công trình của Bearman là đáng chú ý bởi vì nó cung cấp một cái nhìn tổng quan mạnh mẽ của những nguyên nhân tiềm ẩn. “Bearman đã cho chúng ta câu trả lời là chúng ta đang tìm kiếm điều gì”, ông Michael Rosanoff thuộc một tổ chức từ thiện New York tài trợ cho các nghiên cứu về bệnh tự kỷ nói.
Tuy nhiên, đó chưa phải là tất cả các câu trả lời. Ba sự tác động đó cùng nhau chiếm gần một nửa các trường hợp gia tăng. Vậy thì, điều gì nằm ở đằng sau nửa còn lại? “Tôi ước là chúng ta biết được điều đó”, ông Rosanoff nói. “Có rất nhiều yếu tố đang được khám phá, nhưng đều không theo lý thuyết.” Việc tiêm chủng thời thơ ấu, mà một số cha mẹ đổ lỗi cho việc làm gia tăng tỷ lệ tự kỷ, thì đã được loại trừ bởi các nghiên cứu dịch tễ học.
Insel nói rằng các yếu tố môi trường có nhiều khả năng ẩn sau sự gia tăng, tuy nhiên nếu có nghiên cứu để xác định nhân tố nào để quy kết thì sẽ mất nhiều năm.
Nhưng cảnh báo của các nhà nghiên cứu khác lại chống lại giả thiết này. Tự kỷ đã từng bị kỳ thị ở mức cao, một phần vì nó được cho là do có cha mẹ nghèo. Việc loại bỏ sự kỳ thị đó đã làm cho bác sĩ và cha mẹ quyết tâm hơn để thừa nhận căn bệnh, mà điều đó sẽ có đóng góp vào một số các trường hợp gia tăng,Roy Grinker – nhà nhân chủng học tại Đại học George Washington ở Washington DC nói.
Điều này và các nguyên nhân xã hội khác, cùng với sự không chắc chắn trong một vài trường hợp có thể được quy vào những nhân tố đã được nghiên cứu bởi Bearman, có thể thống kê cho nhiều hoặc toàn bộ nửa không giải thích được đó, Grinker nói.
(TheoNew Scientist 16/8/2010)
CN. Nguyễn Thị Thanh Hà
(TheoNew Scientist 16/8/2010)
CN. Nguyễn Thị Thanh Hà
